ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਉਸਤਤਿ ਕਿਸ ਦੀ ?
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਉਸਤਤ ਲਫਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸਤਤਿ ਲਫਜ਼ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਤਾਰੀਫ਼, ਵਡਿਆਈ ਜਾਂ ਸ਼ਲਾਘਾ।
ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ 'ਕਿ ਉਸਤਤਿ ਕਰਨੀ ਕਿਸ ਦੀ ਹੈ :
ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਉਸਤਤਿ ਕਰਹੁ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ॥
 ਤਿਸਹਿ ਧਿਆਵਹੁ ਸਾਸਿ ਗਿਰਾਸਿ ॥ {ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੨੮੦}
ਉਸਤਤਿ ਕਰਹੁ ਸਦਾ ਪ੍ਰਭ ਅਪਨੇ ਜਿਨਿ ਪੂਰੀ ਕਲ ਰਾਖੀ ॥ {ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੬੨੨}
ਪਰ ਅੱਜ ਦਾ ਸਿੱਖ ਬਹੁਤ ਸਿਆਣਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਉਹ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਚੰਡੀ ਦੇਵੀ, ਮਹਕਾਲ, ਚੌਬੀਸ ਅਵਤਾਰਾਂ ਦੀ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਕਰ ਰਿਹਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੋਹਿਲੇ ਗਾ ਰਿਹਾ, ਦਿਨ ਰਾਤ ਸਿਮਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਬੇਨਤੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਉਹਨਾਂ ਅੱਗੇ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਨਹਾਰ ਪ੍ਰਭੂ ਵਿਸਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਐਸੇ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਗੁਰੂ ਦਾ ਹੁਕਮ
 'ਦੇਨਹਾਰ ਪ੍ਰਭ ਛੋਡਿ ਕੈ ਲਾਗਹਿ ਆਨ ਸੁਆਇ ॥
ਨਾਨਕ ਕਹੂ ਨ ਸੀਝਈ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਪਤਿ ਜਾਇ ॥'
ਹੁਣ ਰਹੀ ਗੱਲ 'ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਉਸਤਤ ਕਰਨੀ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ? ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਕਹਿਣ ਨਾਲ ਕੀ ਫਰਕ ਪਵੇਗਾ ?  ਜਦੋਂ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਫੁਰਮਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ:-
ਜੇ ਸਭਿ ਮਿਲਿ ਕੈ ਆਖਣ ਪਾਹਿ ॥
 ਵਡਾ ਨ ਹੋਵੈ ਘਾਟਿ ਨ ਜਾਇ॥ {ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ: ੯}
ਕੀ ਸਾਡੇ ਵਡਿਆਉਣ ਜਾ ਨਾ ਵਡਿਆਉਣ ਨਾਲ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ਨਾਲ ਉਹ ਵੱਡਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਵਡਿਆਉਣ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਹਸਤੀ ਘਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਸਮਝਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਤਾਂ ਤਿਲ ਮਾਤਰ ਵੀ ਤਮ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਨਾ ਹੀ ਵਡਿਆਈ ਦੀ ਭੁੱਖ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਡੇ ਵਡਿਆਉਣ ਨਾਲ ਵੱਡਾ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ ਸਗੋਂ ਉਹ ਸੱਚਮੁਚ ਵੱਡਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਡਿਆਈਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਉਸ ਨੂੰ ਵਡਿਆਉਣਾ ਉਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਭਲਿਆਈ ਲਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਚਿਤਾਰਾਂਗੇ, ਸਮਝਾਂਗੇ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਮਨ, ਸਾਡੀ ਬਿਰਤੀ ਗੁਣਾਂ ਵੱਲ ਧਾਵੇਗੀ ਅਉਗਣਾਂ ਤੋਂ ਰੁਕੇਗੀ।
ਪਰ ਅੱਜ ਦਾ ਸਿੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਦੇ ਸੋਹਿਲੇ ਗਾੳੁਣ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ, ਗੁਰਦੁਆਰੈ ਦੀ ਸਟੇਜ ਤੇ ਬਹਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆ ਦੇ ਸੋਹਿਲੇ ਗਾ ਰਿਹਾ, ਉਸਤਤਿ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ :
ਤੂ ਕਹੀਅਤ ਹੀ ਆਦਿ ਭਵਾਨੀ ॥
ਮੁਕਤਿ ਕੀ ਬਰੀਆ ਕਹਾ ਛਪਾਨੀ ॥ {ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਅੰਕ:੮੭੪}
ਓਇ ਭਲਿਓ ਜੇ ਤੁਸੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆ ਦੇ ਸੋਹਿਲੇ ਗਾਉਣੇ ਹਨ 'ਤੇ ਅਪਣੇ ਘਰ ਬਹਿ ਕੇ ਗਾਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦਾ ਪਰ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਅਪਣੀ 'ਮਨ ਦੀ ਮਤਿ' 'ਰੋਟੀਅਾ ਕਾਰਣਿ ਪੂਰਹਿ ਤਾਲ' ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਉਸ ਮਾਲਕ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਕਰੋ ਜੋ ਸਾਰੇ ਜੀਆਂ ਦਾਤਾ ਹੈ, ਸਰਬਕਲਾ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।
ਆਤਮਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਕਾਨਪੁਰ