ਕੈਲੰਡਰ ਦੇ ਮਾਹਰ ਸਿੱਖ ਸੱਜਣਾ ਤੋਂ ਇਕ ਸਵਾਲ
ਕੁੱਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾ. ਸੁਖਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਉਦੋਕੇ ਜੀ ਨਾਲ ਨਾਨਕਸ਼ਾਹੀ ਕਲੈਂਡਰ ਬਾਰੇ ਹੋਈ ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾ ਦੋਰਾਨ ਉਦੋਕੇ ਜੀ ਵਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਉੱਤਰਾਂ ਨੇ ਮਨ ਅੰਦਰ ਕੁੱਝ ਨਵੇਂ ਸਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ,  ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਮੈਂ ਫਿਲਹਾਲ ਕੇਵਲ ਇਕ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸਦਾ ਜਵਾਬ ਭਾਲਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਾਂਗਾ।
ਗਲਬਾਤ ਦੋਰਾਨ ਉਦੋਕੇ ਜੀ ਨੂੰ ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਕਰ ਸੰਨ ੧੪੬੯ ਵਿਚ ਵਸਾਖ ੨੭ ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਸੀ ਤਾਂ ਇਹ ੨੦੦੩ ਵਿਚ ੧੪ ਅਪੈਲ ਕਿਵੇਂ ਫ਼ਿਕਸ ਕੀਤੀ ਗਈ? ਇਸ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਉਦੋਕੇ ਜੀ ਨੇ ਸੰਨ ੧੫੮੨ ਵਿਚ ਪੋਪ ਵਲੋਂ ਲਗਾਈ ੧੦-੧੧ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਸੋਧ ਅਤੇ ਮਗਰੋਂ ਹਰ ੭੧ ਸਾਲ ਪੇਣ ਵਾਲੇ ਇਕ ਦਿਨ ਦੇ ਫਰਕ ਜੋੜ ਨਾਲ ਇਹ ਦਰਸਾਉਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ੨੭ ਮਾਰਚ ੧੪੬੯ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਇਸੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਣ ੨੦੦੩ ਵਿਚ ੧੪ ਅਪੈਲ ਕਰਕੇ ਫਿਕਸ ਕੀਤੀ ਗਈ!
ਜੇ ਕਰ ੨੦੦੩ ਵਾਲੇ ਕਲੈਂਡਰ ਵਿਚ ਇਹੀ ਢੰਗ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ੨੨ ਦਿਸੰਬਰ(੧੬੬੬) ਨੂੰ  ੫ ਜਨਵਰੀ ਕਰਕੇ ਫਿਕਸ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਤੀਬਰਤਾ ਨਾਲ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਹ ਕਿ ੨੨ ਦਿਸੰਬਰ ਵਿਚ ੧੫ ਦਿਨ ਜੋੜਨ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ੫ ਜਨਵਰੀ ਵਿਚ ਤਾਂ ਚਲਾ ਗਿਆ ਪਰ ਇਤਹਾਸਕ ਤੌਰ ਤੇ ਜਨਮ ਦੇ ਅਸਲ ਸੰਨ ੧੬੬੬ ਦਾ ਕੀ ਬਣਿਆ? ਕੀ ਇਹ ਸੰਨ ੧੬੬੭ ਨਹੀਂ ਹੋ ਗਿਆ? ਜੇ ਕਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ੫ ਜਨਵਰੀ ੧੬੬੬ ਮੰਨ ਕੇ ਤੁਰਨ ਨਾਲ ਦਸ਼ਵੇਂ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ  ਦੀ ਉਮਰ ੧੧ ਕੁ ਮਹੀਨੇ ਵੱਧ ਕਰਕੇ ਸਿੱਧ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ?
ਮੈਂ ਇਸ ਪੱਤਰ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਉਪਰੋਕਤ ਸਵਾਲ ਕਲੈਂਡਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰ ਸਿੱਖ ਸੱਜਣਾ ਦੇ ਸਾ੍ਹਮਣੇ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਤਾਂ ਕਿ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਹੋ ਸਕੇ!
ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ, ਜੰਮੂ-੨੮-੦੬-੨੦੧੭